Bordeaux A.O.C., een Wijnplus artikel op La Persistance, uw bron voor de beste wijnen.

Deze site maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak te verbeteren. Lees meer over cookies.

Verberg dit bericht

ITEMS

home / wijnplus / Bordeaux A.O.C.

Bordeaux A.O.C.

Bordeaux A.O.C.

De Bordeaux is al eeuwenlang één van de grootste en beroemdste wijnbouwgebieden ter wereld. Deze zuidwestelijke Franse wijnregio produceert de meest exclusieve wijnen ter wereld, waaronder de zeer prijzige Château Pétrus. Wijnen van goede jaargangen kunnen tientallen jaren worden bewaard. De regio telt een groot aantal beroemde wijnhuizen, waaronder Château Mouton-Rothschild, Château Latour en Château Margaux. Behalve exclusieve wijnen, die helaas niet voor iedereen zijn weggelegd, komen er uit de regio ook zeer betaalbare kwaliteitswijnen. Meer dan 90% van de wijnen uit de Bordeaux zijn rood. De overige 10% omvat witte wijnen, rosés, en mousserende crémants.

De eerste wijngaarden in de Bordeaux werden ongeveer 2.000 jaar geleden aangelegd door de Romeinen. Er is niet veel bekend over de wijnbouw in de Bordeaux in de periode na de val van het Romeinse Rijk (in 476 na Chr.). In de 11e en 12e eeuw maakte de regio in economisch en sociaal opzicht een enorme ontwikkeling door. De handel bloeide op en er ontstond een groep van welgestelde burgers en aristocraten. Daardoor groeide de vraag naar goede wijnen en werd het wijnbouwareaal uitgebreid. Rond 1200 werden er al druiven verbouwd in Blaye en Bourg (aan de rechteroever van de rivier de Gironde) en de vallei van Garonne en Graves (ten zuiden van de havenstad Bordeaux, langs de rivier de Garonne).

In de Middeleeuwen waren veel Bordeaux-wijnen een blend van rode en witte wijn. De Fransen noemden deze donkerroze wijn clairet. De Engelsen, die van de 12e tot de 15e eeuw aan de macht waren in het gebied, verbasterden dat tot claret. Het woord claret wordt in Engelstalige gebieden nog steeds veel gebruikt om rode wijn uit de Bordeaux mee aan te duiden. Tijdens de heerschappij van de Engelsen groeide Bordeaux uit tot een welvarende regio, met als kloppend hart de havenstad Bordeaux. Vandaaruit werden veel wijnen verscheept naar het buitenland.

In 1453 viel de Bordeaux weer in Franse handen. De streek bleef echter veel wijnen exporteren naar Engeland. In de eeuwen daarna werd de handel met Nederlandse koopvaarders ook steeds belangrijker. De Nederlanders consumeerden een klein gedeelte van de ingekochte wijnen zelf. De rest verscheepten ze naar Noord-Europese landen. Zij waren ook degenen die halverwege de 17e eeuw de Médoc drooglegden, toen nog een moerassig gebied. De belangrijkste wijngoederen van de Médoc werden in diezelfde periode aangelegd, waaronder Château Lafite en Château Latour.
Tot de eerste helft van de 19e eeuw floreerde de wijnbouw in Bordeaux. Maar in de decennia daarna werd de streek getroffen door verschillende schimmelinfecties, die veel van de druivenstokken aantastten. De grootste tegenslag vond plaats rond 1875, toen bijna alle wijngaarden werden verwoest door de druifluis. Ook na de Eerste Wereldoorlog had de streek het moeilijk. De Russische markt was weggevallen, de Zuid-Amerikaanse markt was kleiner geworden en de Amerikaanse markt was gesloten gedurende de Drooglegging (1919-1933). Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden veel Châteaus bezet door de Duitsers.

Vanaf de jaren ’50 van de vorige eeuw krabbelde de wijnbouw in Bordeaux echter weer uit het dal. Verschillende Châteaus kregen bekendheid in het buitenland en maakten genoeg omzet om te investeren in moderne technieken en aanplant van nieuwe wijngaarden. In de jaren ’80 en ’90 kende het gebied een aantal zeer goede oogstjaren, waardoor het verschillende wijnhuizen financieel weer voor de wind ging. Tegenwoordig doen sommige wijnhuizen zulke goede zaken, dat ze het zich zelfs kunnen permitteren om helicopters in te huren in koude of natte periodes. De helicopters verjagen de koude lucht waardoor de druiven niet bevriezen en drogen de druiven als het veel geregend heeft.
Klimaat

De 124.000 hectare aan wijngaarden die de Bordeaux bezit, strekken zich uit over het gebied rondom de rivier de Gironde, Dordogne en Garonne. De wijngaarden zijn vlak en liggen niet meer dan een paar meter boven de zeespiegel. Normaal gesproken wordt het gebied verdeeld in de linker- en rechteroever, met Médoc en Graves aan de westzijde van de Gironde en St-Émillion en Pomeral aan de oostzijde. Het uitgestrekte gebied tussen de rivieren de Dordogne en Garonne heet Entre-Deux-Mers (‘tussen 2 zeeën’). Het klimaat is gematigd en vochtig, met veel invloed van zee en de warme Golfstroom. De winters zijn mild en in de lente valt er genoeg neerslag. De zomers zijn warm, met een enkele onweersbui. In juni, wanneer de druiven beginnen te bloeien, kan het weer soms onvoorspelbaar zijn. Maar over het algemeen zijn de omstandigheden in de Bordeaux ideaal voor de productie van milde, subtiele wijnen.

Bereiding
In de Bordeaux worden de druiven na de pluk ontdaan van hun steeltjes. In de steeltjes zit namelijk tannine, die een bittere smaak aan de wijn geeft. Daarna worden de druiven geperst en 5 tot 10 dagen opgeslagen in grote kuipen om te gisten. Deze kuipen, cuves genaamd, kunnen van cement, roestvrijstaal of hout zijn. Chaptalisatie komt vaak voor. Er wordt dan suiker aan het versgeperste sap toegevoegd, dat tijdens de gisting in alcohol omgezet wordt. Hierdoor krijgt de uiteindelijke wijn een hoger alcoholgehalte.
Na de gisting wordt de jonge wijn in grote vaten gepompt. Deze vaten worden opgestapeld in een grote opslagruimte die in de Bordeaux ‘chai’ wordt genoemd. Daarin ondergaat de wijn een 2e, malolactische gisting. Vervolgens wordt de wijn overgebracht in barriques. Dit zijn typische Bordeaux-vaten, die doorgaans worden gemaakt van Frans limousineiken. Het eerste jaar worden de wijnen om de 3 maanden in een nieuw barrique overgegoten. Ook wordt de wijn geklaard met eiwit. Tijdens dit klaren hechten de ongewenste deeltjes die in de wijn zweven zich aan het eiwit.

Tijdens het eerste jaar vindt tevens de assemblage plaats. Daarbij wordt besloten welke wijnen (van verschillende druivenrassen) na het rijpen met elkaar geblend zullen worden, om zo uiteindelijk de beste wijnen te verkrijgen. Na een jaar worden de vaten met wijn overgebracht naar een andere opslagruimte (een andere chai), waar de wijn opgeslagen blijft totdat deze klaar is voor botteling. Het bottelen zelf gebeurt meestal vroeg in de zomer.

Druivenrassen
De meest beroemde druif van Bordeaux is de blauwe cabernet sauvignon. Met 40% van de aanplant is de merlot echter de meest aangeplante druif. Ook de cabernet franc (in de Bordeaux bouchet genaamd) staat veel aangeplant. Verder wordt er een beetje petit verdot, malbec en carmenère verbouwd. Voor zoete en droge witte wijnen worden sémillon en sauvignon blanc gebruikt. Van enkel sauvignon blanc worden ook droge witte wijnen gemaakt. De witte muscadelle geeft geurige zoete wijnen. De meeste rode (en witte) Bordeaux’ zijn een blend van verschillende druiven.

Merlot: de Traditionele ietwat blekere, vleziger mengpartner van cabernet sauvignon, met name in Bordeaux, waar hij als vroege rijper zoveel makkelijker te telen is dat hij daar de meeste aangeplante druif is. Waar hij ook staat aangeplant, dit ras rijpt in koeler jaren makkelijker en is in warmere jaren alcoholischer dan cabernet sauvignon. Door zijn grotere bessen en dunnere schil geeft hij in het algemeen wijnen met minder tannine en meer weelderigheid, die eerder te genieten zijn

Cabernet Sauvignon: Cabernet Sauvignon, synoniem met serieuze rode wijn die tot subtiele pracht kan ouderen, is de meest bereisde blauwe druif. Dit druivenras rijpt echter relatief laat, dus is het alleen bruikbaar in vrij warme klimaten. Rijpt niet per se elk jaar optimaal, zelfs niet in zijn thuisland Medoc. Gebeurt dat wel, dan kunnen de kleur, smaak en tannines in de dikkie schil van zijn kleinere, donkere bessen opmerkelijk zijn. Zorgvuldig verwerkt en op vat gerijpt kan sauvignon duurzame en intrigerende rode wijnen voortbrengen.

Appellaties
Er zijn tientallen appeaties in de bordeaux
• Bordeuax en Bordeaux Superieur: de Bordeuax Suprieur moet meer alcohol bevatten dan de Bordeaux. De wijnen komen uit een deel dat geen aparte appelations heeft, of van een wijngaard die de wettelijke toegestane hoeveelheid wijn voor een aparte appellation heeft overschreden, of van een wijnbouwer die de kwaliteit van zijn wijn zelf onvoldoende vindt voor de aparte appellation
• Delen van grote districten, bijvoorbeeld Médoc
• Wijndistricten die verschillende gemeenten beslaan, bijvoorbeeld Haut- Médoc
• Gemeente met een eigen appelation, bijvoorbeeld Pauillac, Margaux, St-Estephe in de Haut-Médoc.

In het Engelse taalgebied is “Claret” de naam voor de rode (bordeaux) wijn. De benaming is afkomstig van de ”Clairet”, de niet goed houtbare wijn die Bordeaux in de Middeleeuwen produceerde, vergelijkbaar qua kleur met Rosé. Het zuid-westen van het huidige Frankrijk was van 1152 tot 1453 in het bezit van de koning van Engeland, en Bordeax is altijd de belangrijkste wijnhaven van Frankrijk geweest.

De Regionen
Médoc
Het wijnbouwgebied Médoc strekt zich uit langs de linkeroever van de rivier de Gironde, Vanaf Saint-Vivien-de-Médoc in het noorden tot Bordeaux in het zuiden.
• Médoc
• Haut-Médoc
• Saint-estèphe
• Pauillac
• Saint-Julien
• Listrac-Médoc
• Margaux
• Moulis-en-Médoc

Graves
Het wijnbouwgebied Graves strekt zicht uit over het zuiden van de Bordeaux langs de rivier de Garonne, tot Langon.
• Graves
• Pessac-Leognan
• Cérons
• Barsac
• Sauternes

Blaye er Bourg
Het wijngebied Bourgeais-Blayais strekt zich uit langs de rechteroever van de Gironde.
• Blaye
• Côtes-de-Blaye
• Premières-côtes-de-Blaye
• Côte-de-Bourg

Libourne
Het wijngebied Libourne strekt zich uit langs de rechteroever van de Dordogne. In dit gebied vinden we enkele sublieme wijnen, allemaal rode:
• Fronsac
• Canon-Fronsac
• Pomerol
• Lalande-de-Pomerol
• Néac
• Saint-Émilion
• Montagne-Saint-Émilion
• Saint-Georges-Saint-Émilion
• Lussac-Saint-Émilion
• Puisseguin-Saint-Émilion
• Côtes-de-Castillion
• Bordeaux-Côtes-de-Franc

Entre-Deux-Mers
Dit wijnbouwgebied situeert zich tussen de Dordogne en de Garonne in het departement Gironde.
• Entre-Deux-Mers
• Graves-de-Vayres
• Premières-côtes-de-Bordeaux
• Cadillac
• Loupiac
• Sainte-Croix-du-Mont
• Haut-Benauge
• Côtes de Bordeaux-Saint-Macaire
• Sainte-Foy-Bordeaux